زگیل تناسلی (Genital Warts) زائده‌های گوشتی کوچکی هستند که در ناحیه تناسلی یا اطراف مقعد ظاهر می‌شوند. این زگیل‌ها توسط ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) ایجاد می‌شوند و یکی از شایع‌ترین عفونت‌های مقاربتی (STIs) هستند.

ویژگی‌های زگیل تناسلی:

• ظاهر: می‌توانند به صورت برجستگی‌های کوچک، هم‌رنگ پوست، صورتی یا قهوه‌ای ظاهر شوند. گاهی اوقات ممکن است شبیه گل کلم به نظر برسند و به صورت تکی یا خوشه‌ای باشند.
• محل بروز: در مردان، ممکن است روی آلت تناسلی، کیسه بیضه، کشاله ران یا اطراف مقعد دیده شوند. در زنان، معمولاً روی فرج، دیواره‌های واژن، دهانه رحم یا اطراف مقعد پدیدار می‌شوند.
• علائم: بیشتر اوقات بدون درد هستند، اما ممکن است باعث خارش، سوزش، خونریزی یا ناراحتی شوند.
• انتقال: عمدتاً از طریق تماس جنسی (واژینال، مقعدی، دهانی) با فرد آلوده منتقل می‌شوند. حتی اگر زگیل‌ها قابل مشاهده نباشند، ویروس می‌تواند منتقل شود.
• دوره‌ی نهفتگی: ممکن است هفته‌ها، ماه‌ها یا حتی سال‌ها پس از تماس با ویروس طول بکشد تا زگیل‌ها ظاهر شوند.

انواع HPV و ارتباط با زگیل تناسلی:

بیش از 100 نوع مختلف HPV وجود دارد. برخی از انواع HPV (مانند تیپ‌های 6 و 11) باعث ایجاد زگیل تناسلی می‌شوند که معمولاً کم‌خطر محسوب می‌شوند و باعث سرطان نمی‌شوند. با این حال، برخی دیگر از انواع HPV (مانند تیپ‌های 16 و 18) پرخطر هستند و می‌توانند باعث سرطان‌های دهانه رحم، مقعد، آلت تناسلی، واژن، فرج و دهان و گلو شوند.

پیشگیری و درمان:

• واکسیناسیون: واکسن HPV می‌تواند در برابر شایع‌ترین انواع HPV که باعث زگیل تناسلی و سرطان می‌شوند، محافظت کند.
• رابطه جنسی ایمن: استفاده صحیح و مداوم از کاندوم می‌تواند خطر انتقال را کاهش دهد، اما به طور کامل از آن جلوگیری نمی‌کند، زیرا کاندوم تمام پوست ناحیه تناسلی را پوشش نمی‌دهد.
• تشخیص و درمان: در صورت مشاهده هرگونه ضایعه مشکوک، مراجعه به پزشک برای تشخیص و درمان اهمیت دارد. درمان‌ها شامل داروهای موضعی، کرایوتراپی (فریز کردن)، لیزردرمانی، جراحی و الکتروکوتر هستند.

عوارض زگیل تناسلی چیست؟

زگیل تناسلی و عفونت HPV، علاوه بر خود زگیل‌ها، می‌توانند عوارض و پیامدهای دیگری نیز داشته باشند. در اینجا به برخی از مهم‌ترین عوارض اشاره می‌کنم:

1. عوارض مرتبط با خود زگیل‌ها:

• خارش و سوزش: زگیل‌ها می‌توانند باعث خارش، سوزش یا ناراحتی در ناحیه تناسلی یا مقعد شوند.
• خونریزی: در برخی موارد، زگیل‌ها ممکن است خونریزی کنند، به خصوص اگر در معرض اصطکاک قرار گیرند.
• بزرگ شدن و گسترش: اگر درمان نشوند، زگیل‌ها ممکن است بزرگ‌تر شده یا تعدادشان افزایش یابد و مناطق وسیع‌تری را درگیر کنند.
• انسداد: در موارد نادر و شدید، زگیل‌های بسیار بزرگ می‌توانند مسیر ادرار یا مقعد را مسدود کنند، هرچند این اتفاق خیلی رایج نیست.
• مشکلات روانی و عاطفی: وجود زگیل تناسلی می‌تواند باعث استرس، اضطراب، خجالت، کاهش اعتماد به نفس و تأثیر منفی بر روابط جنسی شود.

2. عوارض مرتبط با عفونت HPV (به خصوص انواع پرخطر):

مهم‌ترین و جدی‌ترین عارضه عفونت HPV، به ویژه با انواع پرخطر ویروس (مانند تیپ‌های 16 و 18)، افزایش خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها است. این سرطان‌ها شامل:

• سرطان دهانه رحم (Cervical Cancer): این شایع‌ترین سرطان مرتبط با HPV در زنان است. غربالگری منظم (مانند تست پاپ اسمیر) برای تشخیص زودهنگام تغییرات پیش‌سرطانی ضروری است.
• سرطان مقعد (Anal Cancer): هم در مردان و هم در زنان، به ویژه در مردان همجنس‌گرا و افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف، خطر این سرطان افزایش می‌یابد.
• سرطان آلت تناسلی (Penile Cancer): در مردان، HPV می‌تواند خطر سرطان آلت تناسلی را افزایش دهد، هرچند این نوع سرطان نادر است.
• سرطان واژن (Vaginal Cancer) و فرج (Vulvar Cancer): در زنان، HPV می‌تواند باعث این سرطان‌ها نیز شود.
• سرطان اوروفارنکس (Oropharyngeal Cancer): این سرطان در گلو، پشت زبان و لوزه‌ها رخ می‌دهد و ارتباط قوی با عفونت HPV دارد، به خصوص در افرادی که رابطه جنسی دهانی دارند.

3. عوارض در دوران بارداری:

• انتقال به نوزاد: در موارد نادر، مادر باردار می‌تواند ویروس HPV و زگیل‌ها را در حین زایمان طبیعی به نوزاد منتقل کند. این می‌تواند منجر به عارضه‌ای به نام پاپیلوما حنجره (Recurrent Respiratory Papillomatosis) در نوزاد شود که در آن زگیل‌ها در دستگاه تنفسی نوزاد رشد می‌کنند.
• بزرگ شدن زگیل‌ها: در دوران بارداری، به دلیل تغییرات هورمونی، زگیل‌ها ممکن است بزرگ‌تر شوند یا تعدادشان افزایش یابد. این می‌تواند باعث خونریزی یا انسداد مسیر زایمان شود که در این صورت پزشک ممکن است سزارین را توصیه کند.

نکات مهم:

• بسیاری از افراد آلوده به HPV هرگز دچار زگیل تناسلی نمی‌شوند و بدنشان می‌تواند ویروس را از بین ببرد.
• حتی اگر زگیل‌ها درمان شوند، ویروس HPV ممکن است در بدن باقی بماند و زگیل‌ها ممکن است عود کنند.
• پیشگیری از طریق واکسیناسیون (قبل از شروع فعالیت جنسی) و استفاده از کاندوم (که تا حدی محافظت می‌کند) بسیار مهم است.

درگیری با سایر سرطان‌های ناحیه تناسلی

وقتی صحبت از درگیری HPV با “سایر سرطان‌های تناسلی” می‌کنیم، منظورمان سرطان‌هایی است که در ناحیه تناسلی یا اطراف آن (به غیر از سرطان دهانه رحم که قبلاً مفصل به آن اشاره شد) ایجاد می‌شوند و ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) نقش کلیدی در بروز آن‌ها دارد.

به طور خاص، انواع پرخطر HPV عامل اصلی این سرطان‌ها هستند. بیایید این سرطان‌ها را با جزئیات بیشتری بررسی کنیم:

1. سرطان مقعد (Anal Cancer):

   • توضیح: این سرطان در سلول‌های مقعد (مجرای انتهایی روده بزرگ) شروع می‌شود.
   • ارتباط با HPV: تقریباً 90% موارد سرطان مقعد با عفونت HPV، به ویژه انواع پرخطر (عمدتاً HPV-16)، مرتبط هستند. این سرطان هم در مردان و هم در زنان دیده می‌شود، اما در مردانی که با مردان رابطه جنسی دارند و افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف (مانند افراد مبتلا به HIV) شیوع بیشتری دارد.
   • علائم: ممکن است شامل خونریزی از مقعد، درد، خارش، توده یا تغییر در عادات اجابت مزاج باشد.
   • پیشگیری: واکسیناسیون HPV می‌تواند به طور قابل توجهی خطر ابتلا به این سرطان را کاهش دهد.

2. سرطان آلت تناسلی (Penile Cancer):

   • توضیح: این سرطان نادر است و در سلول‌های آلت تناسلی مردان شروع می‌شود، اغلب در پوست یا نوک آلت (گلنس).
   • ارتباط با HPV: حدود 35 تا 50% موارد سرطان آلت تناسلی با عفونت HPV، عمدتاً نوع HPV-16، مرتبط هستند. ختنه نکردن و عدم رعایت بهداشت نیز از عوامل خطر دیگر هستند.
   • علائم: ممکن است شامل تغییرات پوستی، توده، زخم، خونریزی یا ترشح از آلت تناسلی باشد.
   • پیشگیری: واکسیناسیون HPV و رعایت بهداشت می‌تواند به کاهش خطر کمک کند.

3. سرطان واژن (Vaginal Cancer):

   • توضیح: این سرطان در واژن (کانال عضلانی که رحم را به قسمت بیرونی بدن متصل می‌کند) ایجاد می‌شود. این نوع سرطان بسیار نادر است.
   • ارتباط با HPV: در حدود 70% موارد سرطان واژن، عفونت HPV (به ویژه HPV-16 و HPV-18) نقش دارد.
   • علائم: ممکن است شامل خونریزی غیرطبیعی واژن، درد حین رابطه جنسی، توده در واژن یا درد در ناحیه لگن باشد.
   • پیشگیری: واکسیناسیون HPV و غربالگری منظم (پاپ اسمیر) که می‌تواند سلول‌های غیرطبیعی را تشخیص دهد.

4. سرطان فرج (Vulvar Cancer):

   • توضیح: این سرطان در قسمت بیرونی اندام تناسلی زنان (فرج)، شامل لابیا، کلیتوریس و پوست اطراف ورودی واژن، ایجاد می‌شود. این سرطان نیز نسبتاً نادر است.
   • ارتباط با HPV: حدود 40 تا 50% موارد سرطان فرج با عفونت HPV، به ویژه انواع پرخطر، مرتبط هستند.
   • علائم: ممکن است شامل خارش مداوم، درد، توده، تغییر رنگ یا زخم در ناحیه فرج باشد.
   • پیشگیری: واکسیناسیون HPV می‌تواند خطر را کاهش دهد.

چرا HPV باعث این سرطان‌ها می‌شود؟

HPV با ورود به سلول‌ها، پروتئین‌هایی تولید می‌کند که می‌توانند فرایندهای طبیعی رشد و تقسیم سلولی را مختل کنند. این اختلالات، به مرور زمان و با تجمع آسیب‌های ژنتیکی، می‌توانند منجر به تبدیل سلول‌های طبیعی به سلول‌های سرطانی شوند. این فرایند معمولاً سال‌ها طول می‌کشد.

نقش واکسیناسیون HPV:

واکسیناسیون HPV، به خصوص زمانی که در سنین پایین (قبل از شروع فعالیت جنسی) انجام شود، یک روش بسیار مؤثر برای پیشگیری از عفونت با انواع پرخطر HPV و در نتیجه کاهش چشمگیر خطر ابتلا به تمامی این سرطان‌های مرتبط با HPV است.

در مجموع، HPV نه تنها عامل زگیل‌های تناسلی است، بلکه نقش مهمی در بروز طیف وسیعی از سرطان‌ها در ناحیه تناسلی و اطراف آن در هر دو جنس ایفا می‌کند. آگاهی و پیشگیری، کلید محافظت در برابر این بیماری‌هاست.